Mevcut Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Politikalarının Çıkmazı

01 Mart 2010

Geçen haftaki yazımda an gelir herkese sosyal devlet gerekli olabilir demiştim. Bırakalım ülkemizi bütün dünya da yaşayan insanlar için sosyal devlet dolayısıyla sosyal yardım ve sosyal hizmet vazgeçilmez olmalıdır. Oysa bırakın sosyal devleti, insanlık birbirinden çalmaya ya da yok etmeye bütün hızıyla devam ediyor. Birilerine zulüm yapıyorsak ve bir gün bu zulmün kapımızı çalmayacağını sanıyorsak yine zulüm yapıyoruz demektir. Doğa bile kendisine karşı yapılanları sel, deprem, orman yangınları, aşırı kuraklık vb. şekilde gerisin geri iade etmiyor mu?

İnsanlık tarihinin her sayfası acılarla dolu ancak, insanlığın günümüzde ulaştığı teknolojik ve bilimsel ilerleme bütün sosyal ve ekonomik sorunları çözümlemekten uzak gözükse de, bu kadar yoksulluğun ve açlığın oluşmasını önleyebilecek bir durumdadır. Ancak, sorun insanın aç gözlülüğü ve sahip olma arzusunu frenleyememesi ya da insanın sosyal ve ekonomik sorunlar karşısında kendisini güvenceye alma konusunda aşırıya kaçması olarak algılanabilir mi?

Bir tarafta çılgınlık düzeyine ulaşmış lüks bir yaşamın varlığı diğer tarafta ise korkunç yaşam dramları. Benzer süreci bütün dünya ülkelerinde az ya da çok gözlemlemek mümkün. Örneğin, son bir hafta içinde sadece ülkemizde gazetelere yansıyan iki haber; birisi borcunu ödeyemediği için borcuna karşılık kızını vermesi için tehdit edilen bir baba, diğeri ise 61 yaşında kör ve bedensel özürlü sandalyeye mahkûm bir yaşlının (hem de zorunlu ihtiyaç olan su) 45 TL. borcunu ödeyemediği için 6 ay hapis ile 990TL. para cezasına çarptırılması ve cezanın 4 gün hapis olarak uygulanması.

Temelinde yoksulluk olan her iki vaka için de ne söylenilebilir? Canınız ne isterse onu söylemekte, haklı ya da haksız görmekte özgürsünüz. Ancak, trajik komik olan AB adayı olduğunu iddia eden bir ülkede, bu tür olayların yaşanmasıdır.

Sizce de bu ülkede sosyal sorunları çözme noktasında sosyal hizmet ve sosyal yardım politikalarının yeniden yapılandırılması gerekmiyor mu? Ayrıca, GSYH’ dan sosyal hizmet ve sosyal yardımlara aynı zamanda eğitime ayrılan payın artırılması zorunluluk arz etmiyor mu? Bu alanlarda AB ülkeleri ile durumumuzu kıyasladığımızda durumumuzun çok da iyi olmadığı görülecektir. Örneğin, ülkemizin 2009 yılında GSYH’ dan (sosyal yardım, sosyal güvenlik, sosyal hizmetler, sağlık gibi) yaptığı  sosyal koruma harcamaları % 13’iken, aynı dönemde AB’nin 27 ülkesinin sosyal harcama ortalaması %26’dır. Ayrıca Eurostat 2005 verilerine göre Türkiye’deki sosyal yardımlar yoksulluğu düşürmekte etkili değildir. Peki, insanımıza değer vermez, çocuklarımızı iyi bir şekilde eğitmezsek, toplumun ve bizlerin geleceğini daha iyiye nasıl götürebiliriz.

Sonuç olarak, Dünya’da birileri aç yatarken birilerinin tok gezmesi dinimize göre de günah değil mi?  Bir yerde yoksulluk yüzünden çocuğunu satması için zorlanan bir baba, diğer tarafta 61 yaşındaki özürlünün 45 TL ödeyemediği için çarptırıldığı 990 TL. ceza. Lütfen bir an düşünün ne söylenilebilir ki?